ทำไมพระนารายณ์ ถึงสั่งเฆี่ยน “โกษาเหล็ก”

เจ้าพระยาโกษาธิบดี (โกษาเหล็ก) หรือพระยาพระคลัง ข้าหลวงคนสำคัญของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ที่มีสาเหตุการเสียชีวิตเพราะโดนพระนารายณ์สั่งให้ลงทัณฑ์โดยการเฆี่ยน จากที่เคยเป็นคนโปรด เป็นยอดนักรบคู่ใจของสมเด็จพระนารายณ์เพราะเหตุใดสุดท้ายถึงเจอเหตุการณ์ดังกล่าว ไปย้อนอ่านเรื่องราวกันค่ะ

“โกษาเหล็ก” นักรบคู่ใจพระนารายณ์ ทำไมถึงโดนสั่งเฆี่ยน

ภาพ โกษาเหล็ก ตัวจริงในประวัติศาสตร์

รับสินบน และทูลความเท็จ

บาทหลวง เดอ แบส ผู้สนิทกับฟอลคอน ได้บันทึกไว้ว่า สาเหตุที่โกษาเหล็กถูกลงอาญา เนื่องมาจากท่านรับสินบน เป็นเงินจำนวนห้าสิบชั่งจากไพร่ที่ไม่อยากถูกเกณฑ์ไปสร้างป้อมปราการประจำหัวเมืองต่างๆ ตามนโยบายของสมเด็จพระนารายณ์กับฟอลคอน

เมื่อโกษาเหล็กได้รับเงินมาแล้ว ได้คิดอุบายทูลความเท็จกับสมเด็จพระนารายณ์ว่า ป้อมปราการถ้าจะทำในสยามนี้ไม่เหมาะกับการทำขึ้นเพื่อรบ และตัวฟอลคอนเองที่เป็นผู้ออกแบบป้อมยังเป็นคนหนุ่มไม่ได้มีประสบการณ์ความชำนาญเท่าใดนัก อาจจะทำให้เปลืองพระราชทรัพย์โดยใช่เหตุ

ภาพจากในละคร บุพเพสันนิวาส

โดนทูลฟ้อง และไม่ยอมสารภาพ

เหตุผลของโกษาเหล็กนับว่ามีน้ำหนักที่ทำให้สมเด็จพระนารายณ์จะเชื่อ แต่บังเอิญว่ามีคนแอบไปทูลฟ้องว่าโกษาเหล็กได้สินบน แต่ถึงกระนั้นสมเด็จพระนารายณ์ก็ทรงถามก่อนว่ามันจริงหรือไม่ แต่โกษาเหล็กไม่ยอมสารภาพ จึงทำให้ทรงพระพิโรธ สั่งให้ลงทัณฑ์โดยการเฆี่ยนด้วยหวายอย่างหนักจนหนังเปิด ทำให้โกษาเหล็กล้มป่วย และถึงแก่อนิจกรรมในที่สุด

“บันทึกความทรงจำ ของ บาทหลวง เดอะ แบส เกี่ยวกับชีวิตและมรณกรรมของก็องสตังซ์ ฟอลคอน”. เขียนโดย บาทหลวง เดอะแบส. แปลโดย สันต์ ท. โกมลบุตร. ศรีปัญญา. 2550 มีใจความในบันทึกถึงวิธีการลงทัณฑ์โกษาเหล็กไว้ว่า

วิธีลงทัณฑกรรมนี้คือ เขาจับผู้กระทำผิดมัดมือโยงทั้งสองข้าง แล้วเฆี่ยนหลังอันเปลือยเปล่าลงมาถึงบั้นเอว ด้วยหวายเส้นเล็กๆ พันด้วยเชือกเส้นเล็กๆ ที่แข็งมาก จำนวนครั้งที่โบยนั้นเป็นไปตามโทษานุโทษ แต่โดยธรรมดาแล้วการโบยนั้นก็ถลกหนังออกจากหลังนั่นทีเดียว ท่านพระยาพระคลังได้รับการลงโทษทัณฑ์โบยอย่างหนัก ประกอบด้วยความอับอายขายหน้าจึงล้มป่วยลงเป็นไข้มีอาการหนัก พระยาพระคลังนั้นถึงแก่อนิจกรรมในเวลาไม่ช้าต่อมา

ยังมีบันทึกระบุไว้อีกว่า ก่อนที่ท่านโกษาเหล็กจะเสียชีวิต ได้ประชุมวงศาคณาญาติ แล้วให้โอวาทว่า ให้ทุกคนจงรักภักดีต่อพระเจ้าอยู่หัวเสมือนเป็นบิดาแห่งตน หากจะทรงลงทัณฑ์ ก็ขอให้รับโทษทัณฑ์อย่างที่บิดาลงทัณฑ์แก่บุตร ส่วนตัวท่านเองสำนึกผิดในการกระทำของท่านที่ลุ่มหลงทรัพย์สมบัติ จึงขอถวายทรัพย์สินของตนแด่พระเจ้าอยู่หัวทั้งสิ้น จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แบ่งปันให้สถานใดสุดแท้แต่พระราชอัธยาศัย นอกจากนี้ยังฝากฝังครอบครัวท่านไว้กับฟอลคอนด้วย

อีกบันทึกที่แตกต่าง ว่ามีความเรื่องชู้สาว..

ส่วนซิมง เดอ ลาลูแบร์ ราชทูตฝรั่งเศส บันทึกไว้ต่างกันว่า ได้ทำความผิดเกี่ยวกับเรื่องชู้สาว จนถูกลงพระราชอาญาโบยอย่างหนักต่อหน้าพระที่นั่ง ผู้รับหน้าที่โบยคือออกหลวงสุรศักดิ์ (พระเจ้าเสือ) บุตรชายออกพระเพทราชา ซึ่งมารดาของโกษาเหล็กที่เป็นพระนมนั้นได้ก้มลงกราบแทบเบื้องพระยุคลบาทของรับพระราชทานโทษแทนบุตร

โกษาเหล็กถูกสั่งห้ามไม่ให้เข้าเฝ้า แต่ไม่ได้ถอดจากบรรดาศักดิ์ และยังทรงใช้สอยในราชการตามเดิมมาได้อีก 6 เดือนก็ถึงแก่อสัญกรรม (ในปี พ.ศ. 2226) เมื่อก่อนท่านจะสิ้นสมเด็จพระนารายณ์เป็นผู้ปรุงโอสถด้วยพระหัตถ์พระราชทานแก่โกษาเหล็กเอง เนื่องจากไม่มีคนอื่นกล้าปรุงยาให้เพราะเกรงว่าจะโดนกล่าวหาว่าวางยาพิษท่าน

ข้อมูลจาก: www.silpa-mag.com, pantip.com