พระสนมมุสลิม ท่านแรกและท่านเดียว ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ร.4

เจ้าจอมตนกูสุเบีย, สุเปีย หรือ สะเปีย (ไม่ทราบ – 16 มกราคม พ.ศ. 2437) มีนามเต็มว่า เติงกูซาฟียะฮ์ บินตีอัลมาร์ฮุมซุลตันมูฮัมเมด มูอัซซัม ชาห์ (มลายู: Tengku Safiah binti al-Marhum Sultan Muhammed Muazzam Shah) เป็นเจ้านายจากรัฐสุลต่านเรียว-ลิงกา ที่เคยรับราชการเป็น พระสนมมุสลิมท่านแรกและท่านเดียว ใน พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

เจ้าจอมตนกูสุเบีย พระสนมมุสลิม

ท่านแรกและท่านเดียวใน ร.4

เจ้าจอมตนกูสุเบียได้เข้าไปรับราชการสนองพระเดชพระคุณเป็นพระสนมใน พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2404 ถือเป็นพระสนมที่เป็นอิสลามิกชนท่านแรกและท่านเดียว ในรัชกาล …ด้วยความที่เจ้าจอมตนกูสุเบียมีพระชาติกำเนิดเป็นเจ้านายจากต่างประเทศ หากเจ้าจอมมีพระสูติการพระราชบุตร พระราชบุตรพระองค์นั้นจะถูกยกเป็น เจ้าฟ้า ตั้งแต่แรกประสูติหรือที่เรียกว่า “เจ้าฟ้าไบไรต์” เช่นเดียวกับเจ้าจอมพระองค์เจ้ากำโพชราชสุดาดวง พระสนมอีกพระองค์หนึ่งที่เป็นเจ้านายจากเมืองเขมร

แต่เจ้าจอมทั้งสองท่าน ก็มิได้ประสูติพระราชบุตรแต่อย่างใด

ดังปรากฏใน ธรรมเนียมในราชตระกูลสยาม ความว่า

“…ในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว นักเยี่ยมซึ่งเป็นบุตรสมเด็จพระเจ้านโรดมเจ้ากรุงกัมพูชา ซึ่งโปรดฯ ให้เป็นพระองค์เจ้ากำโพชราชสุดาดวง แลตนกูสุเบีย ซึ่งเป็นน้องสาวสุลต่านมหมุดเมืองลิงงา เป็นพระสนมอยู่ทั้งสองคน ก็ได้ปรารภเป็นการดังทราบทั่วกัน ถ้าพระราชบุตรเกิดด้วยเจ้า 2 คนนี้ ก็ต้องเป็นเจ้าฟ้าตามธรรมเนียมเหมือนกัน แต่ก็มีคนรังเกียจอยู่ในการที่จะต้องเป็นดังนั้นมาก”

หลังพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคตในปี พ.ศ. 2411 ล่วงมาในปี พ.ศ. 2419 เจ้าจอมตนกูสุเบียจึงถวายบังคมลาออกไปอาศัยกับพระยาตรังกานูอุมา ผู้เป็นลุง ก่อนจึงเสกสมรสใหม่กับเติงกูลง บินเติงกูกูดิน (Tengku Long bin Tengku Kudin หรือปรากฏใน พงษาวดารเมืองตรังกานู ว่า ตนกูหลงบุตรตนกูเดน หลานพระยาตรังกานูกาโหด ในปีเดียวกันนั้น และไปใช้ชีวิตที่ตรังกานู จนกระทั่งสามีเสียชีวิตลงในปี พ.ศ. 2428

ภาพ : เจ้าจอมตนกูสุเปีย ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4

ถ่ายโดย คาร์ล บิสมาร์ก ช่างภาพชาวเยอรมัน เมื่อ พ.ศ. 2404
ที่มา : นิทรรศการฉายาลักษณ์สยาม
บรรเลง : นายสอาด ลงสี : นายโพยม

หมู่เกาะลิงกา Kepulauan Lingga

เป็นกลุ่มเกาะที่ตั้งอยู่ในประเทศอินโดนีเซีย ตั้งอยู่ทางใต้ของสิงคโปร์ และทางตะวันออกของจังหวัดหมู่เกาะเรียว ของเกาะสุมาตรา

หมู่เกาะลิงกามีการปกครองแบบผู้สำเร็จราชการ มีพื้นที่การปกครองทั้งหมด 2,205.95 ตารางกิโลเมตร จากการสำรวจสำมะโนครัวประชากรในปี 2010 มีประชากร 86,150 คน เมืองเอกชื่อเมืองดายิก์ ประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวมลายู, บูกิส และจีน (โดยเฉพาะแคะ, แต้จิ๋ว และฮกเกี้ยน)

ภาพ : bangkok101.com , www.matichon.co.th , ภาพผู้หญิงไทยสมัยโบราณ , ฉายานิทรรศน์

ที่มา : เจ้าจอมตนกูสุเบีย ในรัชกาลที่ 4 , รายพระนามพระภรรยาเจ้าและพระสนมในรัชกาลที่ 4