เรื่องในวัง

สมเด็จพระนางเจ้าโสมนัสวัฒนาวดี ทรงพระประชวรปวดท้องถึงกับตรัสไม่ได้ความ สั่นไปทั้งตัว ทรงคลื่นเหียนเวียนไส้ ถึงกับตกพระโลหิตติดต่อกันเกือบอาทิตย์

หากเจ้าจอมท่านนี้ประสูติการพระราชบุตร พระราชบุตรพระองค์นั้นก็จะเป็นเจ้าฟ้าโดยอัตโนมัติ เพราะถือว่ามีพระชนนีเป็นเจ้า แต่ท่านก็มิได้ประสูติพระราชบุตรแต่อย่างใด - พระสนมมุสลิม

ครั้นเมื่อ "หุ่น" จำเริญวัยขึ้น ก็ได้ถวายตัวเข้าเป็นนางละครในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ (ร.4) จนมีชื่อเสียงในบท "เมขลา" ชาววังจึงให้สมญาเธอว่า "หุ่นเมขลา"

พระสุจริตสุดา เป็นสตรีคนแรกที่ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ "คุณพระ" หากเมื่อใดตั้งครรภ์จะสถาปนาขึ้นเป็นเจ้า แต่มิได้มีครรภ์สมดั่งพระราชประสงค์

เมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2449 หม่อมราชวงศ์สดับได้เข้าปฏิบัติหน้าที่เป็นเจ้าจอม ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.5) ซึ่งวันนี้ท่านได้รับพระราชทาน "กำไลมาศ"

สถาปนาพระอิสริยยศ "เจ้าจอมมารดาดารารัศมี" ขึ้นเป็นเจ้านายในราชวงศ์จักรี มีพระอิสริยยศเป็นพระมเหสีพระองค์หนึ่ง จึงนับได้ว่า "เจ้าดารารัศมี พระราชชายา" เป็นพระมเหสีลำดับที่ 5 ในเวลานั้น