บทความ “เจ้าจอมก๊กออ” คนที่ชอบอ่านประวัติศาสตร์เรื่องราวในวังหลวง เกี่ยวเนื่องในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.5) มีพระสนมและเจ้าจอมรวมกว่า 100 คน โดยทั้งเจ้าจอม พระสนมเหล่านี้มีความโดดเด่นในตัวเองที่แตกต่างกัน รวบรวมมาให้อ่านในบทความนี้
เจ้าจอมก๊กออ พระสนมในรัชกาลที่ 5
ก่อนจะไปถึงเจ้าจอมก๊กออ ในบทความนี้ยังมีพระสนมท่านอื่นๆ ที่อยากให้ผู้อ่านได้รู้จัก ..
รักแรกของ ร.5 ขณะพระชนมายุ 14 กับ “คุณแพ”
คุณแพผู้นำแฟชั่นฝ่านสตรีในสังคมสยามในสมัยนั้น
เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ ขณะพระชันษา 14 ปี , เจ้าคุณพระประยูรวงศ์ (เจ้าจอมแพ) เมื่อ พ.ศ. 2410 อายุ 13 ปี
เจ้าคุณพระประยุรวงศ์ (เจ้าคุณจอมมารดาแพ ในรัชกาลที่ 5) เป็นพระสนมเอกในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และทำหน้าที่เป็นผู้เบิกพระโอษฐ์พระราชโอรสและพระราชธิดาในรัชกาลที่ 5 ต่อมา ได้รับการแต่งตั้งเป็น “เจ้าคุณจอมมารดาแพ” และพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสถาปนาเกียรติยศขึ้นเป็นเจ้าคุณชั้นพิเศษให้ออกนามว่า “เจ้าคุณพระประยุรวงศ์” และได้รับเกียรติให้ใช้คำว่า “ถึงแก่พิราลัย” เทียบเจ้าประเทศราชและสมเด็จเจ้าพระยา
อ่านเพิ่มเติม Wiki Pedia > เจ้าคุณพระประยูรวงศ์ (เจ้าคุณจอมมารดาแพ ในรัชกาลที่ 5)
- ลำดับชั้นพระภรรยา พระเจ้าแผ่นดิน | พระอัครมเหสี พระมเหสี พระราชเทวี พระอรรคชายา
- เจ้าดารารัศมี ผู้มีบทบาทสำคัญรวมล้านนาเข้ากับสยาม | ตำแหน่งพระมเหสีเทวี ที่ไม่เคยมีมาก่อน
เจ้าจอมก๊กออทั้งห้า
พระสนมคนโปรด ในล้นเกล้ารัชกาลที่ 5
เจ้าจอมพระสนมเอก ที่โปรดฯ มาแต่แรกเริ่มรับราชการ เป็นที่ทราบกันว่า “ขึ้น” ไม่เคย “ตก” แต่ทั้งสองท่านไม่มีพระองค์เจ้า 2 ท่านนั้น คือ เจ้าจอมเอี่ยม และเจ้าจอมเอิบ “ก๊กออ” ในสกุลบุนนาค เจ้าจอมเอี่ยมนั้นเป็นพนักงานถวายงานนวด ซึ่งโปรดปรานว่า มีฝีมือไม่มีผู้เสมอเหมือน ส่วนเจ้าจอมเอิบเป็นพนักงานแต่งพระองค์
ภาพด้านล่าง เรียงตามลำดับ ซ้ายไปขวา
เจ้าจอมมารดาอ่อน เจ้าจอมเอี่ยม เจ้าจอมเอิบ เจ้าจอมอาบ และเจ้าจอมเอื้อน
ภาพจาก Postjung , / board.postjung.com
1. เจ้าจอมมารดาอ่อน
เข้าถวายตัวเป็นพระสนม เมื่อ พ.ศ. 2427 เมื่ออายุ 17 ปี ให้ประสูติพระราชธิดา 2 พระองค์คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอรประพันธ์รำไพ และพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิสัยสุริยาภา และยังมีพระเจ้าลูกเธอที่ตกพระโลหิต ยังไม่เป็นพระองค์ อีก 2 พระองค์
2. เจ้าจอมเอี่ยม
มีฝีมือในการทำอาหาร ถวายงานนวด
เข้าถวายตัวรับราชการฝ่ายในเมื่อ พ.ศ. 2429 เมื่ออายุได้ 13 ปี มีพระเจ้าลูกเธอที่ตกพระโลหิต ยังไม่เป็นพระองค์ จำนวน 2 พระองค์ เป็นผู้มีฝีมือในการทำอาหาร มีหน้าที่เป็นผู้ช่วยทำเครื่องเสวยของพระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ นอกจากนี้ยังมีหน้าที่ถวายงานนวดพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในเวลาเข้าที่พระบรรทม เป็นที่สบพระราชหฤทัย
3. เจ้าจอมเอิบ
สิริโฉมงดงาม สามารถใช้กล้อง ถ่ายรูป ล้างรูปได้
เจ้าจอมเอิบ เข้าถวายตัวรับราชการฝ่ายในเมื่อ พ.ศ. 2434 เมื่ออายุได้ 12 ปี เนื่องจากเจ้าจอมเอิบนั้นเป็นผู้ที่มีสิริโฉมงดงาม กล่าวกันว่าท่านเจ้าจอมเอิบนั้นมีคุณสมบัติตรงตามตำราหญิงงามอันเป็นที่นิยมแห่งยุคสมัยนั้นทีเดียว กล่าวคือที่หน้าตาที่อ่อนหวาน งดงามเยือกเย็น กล่าวกันอีกว่าท่อนแขนของท่านเจ้าจอมเอิบ นั้นงดงามกลมกลึง ราวกับลำเทียน เนื่องจากท่านเป็นคนที่มีรูปร่างไม่ผอมไป หรืออ้วนเกินไป หากแต่อวบและมีน้ำมีนวล
กล่าวโดยสรุปคือ ท่านเจ้าจอมเอิบนั้น มีความงามแห่งรูปโฉม และกิริยาที่สอดคล้องกับความนิยมในสมัยนั้นเป็นอย่างมาก จึงเป็นที่โปรดปรานของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นพิเศษ ได้ตามเสด็จไปแปรพระราชฐาน ประพาสหัวเมืองเหนือ เมื่อ พ.ศ. 2444 หรือไปประทับที่พระราชวังบางปะอิน เมื่อ พ.ศ. 2445 และเสด็จประพาสต้นเมื่อ พ.ศ. 2447 เป็นผู้ถวายงานอย่างใกล้ชิด จนกระทั่งสิ้นรัชกาล เช่นเดียวกับเจ้าจอมเอี่ยม ผู้เป็นพี่สาวแท้ๆ
เจ้าจอมเอิบ มีความสามารถในการใช้กล้องถ่ายภาพ สามารถถ่ายภาพ และล้างรูปได้ด้วยตัวเอง เป็นช่างภาพสมัครเล่นในราชสำนัก ซึ่งได้ถ่ายภาพพระบรมฉายาลักษณ์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และพระฉายาลักษณ์ของเจ้านายหลายพระองค์
เจ้าจอมเอิบถ่ายรูป เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์
4. เจ้าจอมอาบ
เข้าถวายตัวรับราชการฝ่ายใน เมื่อ พ.ศ. 2438 เมื่ออายุได้ 14 ปี มีหน้าที่ถวายงานรับใช้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ร่วมกับเจ้าจอมเอิบ และเจ้าจอมเอื้อน
5. เจ้าจอมเอื้อน
ถ่ายภาพ ล้างรูป เล่นไวโอลิน
เป็นเจ้าจอมคนสุดท้องในเจ้าจอมก๊กออ เนื่องจากเจ้าจอมเอื้อนเป็นธิดาคนสุดท้อง เป็นที่รักใคร่ของเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์และท่านผู้หญิงอู่ และตั้งใจเลี้ยงดู ไม่ถวายตัวเข้าวังเช่นเดียวกับพี่ๆ แต่แล้วเมื่อวันที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2447 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จประพาสเมืองเพชรบุรีทางชลมารค และเสด็จไปยังจวนของเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ และทรงพบกับเจ้าจอมเอื้อน ซึ่งขณะนั้นอายุได้ 17 ปี ทรงพอพระทัยในรูปโฉมที่งามพิลาส หลังจากนั้นเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ ท่านบิดา ได้นำตัวธิดาคนสุดท้อง ที่ตั้งใจจะให้อยู่ใกล้ชิด เข้าถวายตัวรับใช้ในราชการฝ่ายใน เป็นที่โปรดปรานของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
เจ้าจอมเอื้อน เป็นผู้มีฝีมือในการถ่ายภาพ และมีความสามารถในการล้างรูป เช่นเดียวกับเจ้าจอมเอิบผู้พี่ อีกทั้งยังมีความสามารถในการเล่นไวโอลิน
เจ้าจอมก๊กออที่ถึงแก่อสัญกรรมเป็นลำดับท้ายสุดคือ เจ้าจอมมารดาอ่อน ที่ถึงแก่อสัญกรรมในรัชกาลปัจจุบัน ในปี พ.ศ. 2512 สิริอายุได้ 101 ปี
อ่านเพิ่มเติม www.silpa-mag.com
พระสนมอีกท่านที่ล้นเกล้า ร.5 โปรดปราน ..
เจ้าจอม ม.ร.ว. สดับ
นางร้องไห้-กำไลมาศ เจ้าจอมคนรองสุดท้าย ใน ร.5
ภาพด้านล่าง พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ฉายกับเจ้าจอมเอี่ยม (กลางภาพ) เจ้าจอมอาบ (ซ้าย) และเจ้าจอมเอื้อน (ขวา)
ธรรมเนียมเจ้านายดำเนินตามลำดับยศ
พระราชธิดาในรัชกาลที่ 5
แถวหน้า (ล่างสุด) 1.พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าทิพยาลังการ
แถวกลาง (นั่ง) 1. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ามาลินีนพดารา กรมขุนศรีสัชนาลัยสุรกัญญา 2. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอดิศัยสุริยาภา 3. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทรทิพยนิภา
แถวหลัง (ยืน) 1. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุจิตราภรณี 2. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอภันตรีปชา 3. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้านิภานภดล กรมขุนอู่ทองเขตขัตติยนารี
(จากซ้าย) พระองค์เจ้านภาพรประภา, พระองค์เจ้าประดิษฐาสารี, เจ้าฟ้าสุทธาทิพยรัตน์, พระองค์เจ้าบุษบันบัวผัน, พระองค์เจ้าพวงสร้อยสอางค์ และสมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมาลมารศรี
พระราชฐานชั้นใน
ภาพบนตำหนักพระราชชายา เจ้าดารารัศมี , ภาพล่างซ้าย : ทางเข้าตำหนักพระราชชายา เจ้าดารารัศมี , ภาพล่างขวา : เรือนเจ้าจอมเอี่ยม เอิบ อาบ เอื้อน
เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับ “พระราชฐานชั้นใน” ของพระบรมมหาราชวัง ที่มา Pantip.com
ภาพ www.pinterest.co.uk , pantip.com/topic/34629341 , The Old Siam , ตำนานรักในรั้ววัง , มะฮอกกานี : ต้นไม้ประวัติศาสตร์เมืองเพชรบุรี
บทความแนะนำ
- เรื่องรักในวังหลวง สมัยรัชกาลที่ 6 | พระมเหสี พระสนมเอก พระคู่หมั้น
- พระองค์เจ้าวัลลภาเทวี พระนางผู้ถูกจำสนมในวังตลอดรัชกาล | อดีตพระคู่หมั้น นางห้าม ร.6
- พระนางเธอลักษมีลาวัณ พระมเหสี ร.6 | พระนางเธอผู้ถูกลอบปลงพระชมน์
- ทูลกระหม่อม สมเด็จ และเสด็จ ใช้กับใครบ้าง?
- นางละครและพระสนมเชื้อสายจีน ในรัชกาลที่ 4 “เจ้าจอมมารดาเพ็ง” | เรื่องในวัง