บุพเพสันนิววาส ถือได้ว่าเป็นละครอีกหนึ่งเรื่องที่ได้มีการบอกเล่าเรื่องราวอิงประศาสตร์ไทยอย่างเป็นอย่างดีเลยทีเดียว โดยสิ่งที่ทำให้ผู้ชมดูแล้วมีเสน่ห์ก็คือการใช้คำพูดโบราณของแต่ละตัวละครที่ชวนให้น่าติดตาม และยังทำให้คนในยุคสมัยใหม่หรือวัยรุ่นหลายๆ คนเกิดความสงสัยในความหมายของคำเหล่านั้นด้วยว่ามีความหมายว่าอย่างไรบ้าง นอกจากนี้ยังรวมถึงเรื่องวิถีการใช้ชีวิตของคนในยุคสมัยอยุธยาด้วย
“ขี่ม้า” เมื่อมี รอบเดือน ความเชื่อของผู้หญิงในสมัยอยุธยา
และหนึ่งคำที่ทำให้หลายๆ คนสงสัยก็คือ คำว่า “ขี่ม้า” ซึ่งเป็นตอนที่แม่หญิงการะเกดมีระดู (รอบเดือน) แล้วได้ไปถามนางผินว่าจะทำำอย่างไรดี นางผินจึงตอบว่า “ขี่ม้า” ทำให้แม่หญิงการะเกดถึงกับงงเลยว่ามันคืออะไร วันนี้ แคมปัส-สตาร์ มีคำตอบมาบอกกันแล้วค่ะ ว่ามันคืออะไร…
ซึ่งก็ได้มีสมาชิกทวิตเตอร์ที่มีชื่อว่า “@aey_lonely” ที่ได้ทนความสงสัยไม่ไหว (เชื่อว่าจะต้องมีหลายๆ คนแน่นอนที่สงสัยว่า ขี่ม้า คืออะไร?) ก็เลยได้ไปถามคุณยาย โดยที่คุณยายได้ตอบกลับมาว่า ในสมัยก่อนไม่มีผ้าอนามัย เพราะงั้นสิ่งที่ใช้ในการซับเลือดประจำเดือนก็คือ “ผ้า” โดยการที่เขาจะเอาผ้าหลายๆ ชั้นมาสอดไว้ตรงหว่างขา แล้วเหน็บไว้กับเข็มขัดคาดเอว เวลาใส่มันจะให้ความรู้สึกเหมือนนั่งอยู่บนหลังม้า หรือว่าขี่ม้านั่นเอง
ทำไมถึงเรียกว่า ขี่ม้า 🤓 สมัยก่อนไม่มีผ้าอนามัย เพราะงั้นสิ่งที่ใช้ซับเลือดประจำเดือนคือผ้า ยายเล่าให้ฟังว่า เค้าจะเอาผ้าหลายๆชั้นมาสอดไว้ตรงหว่างขา แล้วเหน็บไว้กับเข็มขัดคาดเอว เวลาใส่มันจะให้ความรู้สึกเหมือนนั่งอยู่บนหลังม้า หรือว่าขี่ม้านั่นเองเจ้าค่ะ #บุพเพสันนิวาส (1)
— AeyLanai💓 #MonstaXStan (@aey_lonely) March 7, 2018
การมีรอบเดือนของผู้หญิงยุคโบราณ
สำหรับการมีระดู (รอบเดือน) ของคนสมัยก่อน ถือเป็นเรื่องยุ่งยาก เพราะต้องทำผ้าอนามัยใช้เอง คนโบราณเรียกผ้าอนามัยว่า “ผ้าขี่ม้า” ตามการใช้งานที่ต้องใส่เหมือนกับการขี่ม้า และเรียกช่วงเป็นประจำเดือนนี้ว่า “ถึงผ้า” บ้างก็ใช้ กาบมะพร้าวทุบ กระดาษฟาง นุ่น แกลบ หรือขี้เถ้าแกลบ มาใส่ในเศษผ้าเก่าๆ มาพับเป็นแถบยาว โดยจะมีเชือกกล้วย เชือกฟาง หรือผ้าที่เย็บเป็นสายยาว ผูกระหว่างหัวท้ายก่อนนำมาผูกติดเอว เมื่อจะใช้งานก็จะวางสอดใต้ขาก่อนนุ่งโจงกระเบน เหมือนเป็นการนุ่งผ้าเตี่ยวที่ซูโม่เค้านุ่งกัน
เมื่อมีเวลาว่างคราวใด สาวๆ ก็ต้องเตรียมผ้าขี่ม้าไว้ใช้ในแต่ละเดือน ถ้าสาวคนไหนทำผ้าขี่ม้าไม่เรียบร้อย ก็จะทำให้โจงกระเบนหย่อนลงมาดูแล้วไม่สวย ยิ่งเป็นสาวๆ ชาววังด้วยแล้วจะยิ่งเน้นความประณีตเรียบร้อยในการทำผ้าขี่ม้าเป็นพิเศษ โดยนำผ้ามาซ้อนทับกันแล้วเย็บเก็บไว้ใช้งาน
ภาพจำลองการใช้ ผ้าขี่ม้า (คลิปเต็มด้านล่าง)
แม่หญิงการะเกด & หมื่นสุนทรเทวา
เบลล่า ราณี หรือ แม่หญิงการะเกด บุพเพสันนิวาส
บทความที่น่าสนใจ
- 18 เรื่องน่ารู้ของผู้ชายที่มีชื่อว่า โป๊ป-ธนวรรธน์ หรือ หมื่นสุนทรเทวา บุพเพสันนิวาส
- คณะโบราณคดี เรียนอะไรบ้าง? จบแล้วทำงานอะไรได้บ้าง? | 7 ขั้นตอนการสมัคร SU-TCAS
- อยุธยาคิ้วท์บอย รวมหนุ่มๆ งานดี ในละคร บุพเพสันนิวาส
- ปราง-กัญญ์ณรัณ หรือ แม่หญิงจันทร์วาด บุพเพสันนิวาส ดีกรีเกียรตินิยมอันดับ 1 ม.มหิดล
- 10 เรื่องน่ารู้ ของพระเอกสายฮา ปั้นจั่น-ปรมะ หรือ หมื่นเรืองราชภักดี/ เรืองฤทธิ์
- ที่มาของคำว่า สวัสดี, ราตรีสวัสดิ์, อรุณสวัสดิ์ เริ่มใช้ตอนไหน ใครใช้เป็นคนแรก
- พระปีย์ หรือ อ้ายเตี้ย โอรสบุญธรรม ที่พระนารายณ์ทรงรักมาก
- รวมข้อมูลตัวละครจากเรื่อง บุพเพสันนิวาส ที่มีตัวตนอยู่จริงในประวัติศาสตร์ไทย
- ไพเราะ งดงาม เปิดความหมายโคลง-กลอน อีกหนึ่งฉากสุดละมุน ในละครบุพเพสันนิวาส
- ย้อนประวัติศาสตร์ การศึกษาในสมัยกรุงศรีอยุธยา คนสมัยก่อนเขาเรียนวิชาอะไรกันบ้าง?
ขอบคุณภาพ IG : @bellacampen, ทวิตเตอร์ : @aey_lonely
ข้อมูลบางส่วนจาก หนังสือ ๑๐๘ ซองคำถาม / สำนักพิมพ์สารคดี