ย้อนประวัติ สุสานหลวง ที่บรรจุพระสรีรางคารของเชื้อพระวงศ์ ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

นับว่าเป็นการสูญเสียที่ใหญ่ สำหรับปวงชนชาวไทย สร้างความเศร้าเสียใจให้กับคนไทยทั้งแผ่นดิน เมื่อกษัตริย์ผู้เป็นที่รักยิ่งได้เสด็จสู่สวรรคาลัย และวันเวลาช่างผ่านไปเร็วเหลือเกิน ในวันที่ 26 ตุลาคม พ.ศ. 2560 ที่จะถึงนี้ก็จะมีพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร

สุสานหลวง ที่บรรจุพระสรีรางคารของเชื้อพระวงศ์

โดยภายหลังจากการเสร็จสิ้นพระราชพิธีฯ ในวันที่ 29 ตุลาคม พ.ศ. 2560 จะมีการอัญเชิญพระบรมราชสรีรางคาร ไปยังสุสานหลวง วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร และวัดบวรนิเวศราชวรวิหาร ต่อไป ในบทความนี้ แคมปัส-สตาร์ จะพาทุกคนไปรู้จักกับสุสานหลวง สถานที่ซึ่งบรรจุพระอัฐิและพระสรีรางคารของเชื้อพระวงศ์ชั้นสูงตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

สุสานหลวงวัดราชบพิธฯ (อนุสรณ์สถานเจดีย์ทอง 4 องค์)

สุสานหลวง วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม เป็นพระอารามหลวงชั้นเอก (ราชวรมหาวิหาร) ประจำรัชกาลที่ 5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ ซึ่งมิเพียงคงความวิจิตรงดงามในเชิงสถาปัตยกรรมไทยเท่านั้น แต่สถานที่แห่งนี้ยังเป็น เขตสุสานหลวงจุฬาลงกรณ์ราชสันตติวงศ์ ซึ่งเป็นสถานที่บรรจุพระอัฐิและพระสรีรางคารของเชื้อพระวงศ์ชั้นสูงตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน และวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม แห่งนี้ นับเป็นพระอารามหลวงแห่งสุดท้าย ที่พระมหากษัตริย์ทรงสร้างตามโบราณราชประเพณีที่มีการสร้างวัดประจำรัชกาล อีกด้วย

บริเวณสุสานหลวง ร่มรื่นไปด้วยไม้ดอกไม้ใบนานาพันธุ์

สำหรับ สุสานหลวง วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร เป็นสุสานที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้น เป็นที่บรรจุพระอัฐิและพระสรีรางคาร ด้วยมีพระราชประสงค์จะให้ผู้ที่มีความรักใคร่ห่วงใยอย่างใกล้ชิด คือ พระมเหสี เจ้าจอมมารดา และพระราชโอรส พระราชธิดา ได้อยู่รวมกันหลังจากที่ได้ล่วงลับไปแล้ว ในทั่วไปจะเป็นการสร้างอนุสาวรีย์ของพระมเหสีและเจ้าจอมมารดา เพื่อให้ลูกได้อยู่รวมกับแม่หรืออย่างน้อยในบ้านของแม่ เว้นแต่ในกรณีที่พระราชโอรสหรือพระราชธิดาสิ้นพระชนม์ก่อนพระมารดาก็สร้างอนุสาวรีย์ของพระเจ้าลูกเธอพระองค์นั้นไปก่อน โดยตั้งอยู่ในสวนซึ่งมีต้นลั่นทมและพุ่มพรรณไม้ต่างๆ ปลูกไว้อย่างสวยงาม

อนุสาวรีย์ที่สำคัญ : เจดีย์สีทอง 4 องค์

โดย เรียงลำดับจากเหนือไปใต้ ซึ่งมีชื่อสอดคล้องกัน ดังนี้

1. สุนันทานุสาวรีย์

บรรจุพระสรีรางคารสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ บรมราชเทวี และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้ากรรณาภรณ์เพชรรัตน์ พระราชธิดา

ไหว้ศาลพระนางเรือล่ม สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี วัดกู้

2. รังษีวัฒนา

บรรจุพระสรีรางคารพระราชโอรส พระราชธิดาอันประสูติแต่สมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี และพระราชนัดดา ได้แก่ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร สมเด็จพระราชปิตุจฉา เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร และสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก รวมทั้งสมเด็จพระพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์

3. เสาวภาประดิษฐาน

บรรจุพระสรีรางคารพระราชโอรส พระราชธิดาอันประสูติแต่สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถ และพระราชนัดดา เช่น สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี

4. สุขุมาลนฤมิตร์

บรรจุพระสรีรางคารพระนางเจ้าสุขุมาลมารศรี พระราชเทวี และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต และพระนัดดา

นอกจากนี้ ยังมีอนุสาวรีย์ที่สำคัญอื่นๆ ประดิษฐานอยู่ใน สุสานหลวง วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ด้วย เช่น พระปรางค์สามยอดแบบลพบุรี (สายราชสกุลยุคล) อนุสาวรีย์พระราชชายาเจ้าดารารัศมี วิหารน้อย (สายเจ้าคุณพระประยูรวงศ์ และเจ้าจอมมารดาโหมด บุนนาค) เป็นต้น

โดย สุสานหลวง ในปัจจุบันมีจำนวนอนุสาวรีย์ทั้งหมด 34 องค์ และมีการจัดตั้งกองทุนสุสานหลวงวัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหารขึ้นมาดูแลรักษาสุสานหลวงให้มีความงดงาม เพื่อชนรุ่นหลังได้เข้าชมต่อไป

แผนผังสุสานหลวง

วันที่ 29 ตุลาคม : อัญเชิญพระบรมราชสรีรางคาร

สำหรับ ในวันที่ 29 ตุลาคม พ.ศ. 2560 ภายหลังจากเสร็จสิ้นพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ก็จะมีการอัญเชิญพระบรมราชสรีรางคาร ไปยังสุสานหลวง โดย พันโทหญิง พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริวัณณวรีนารีรัตน์ จะทรงเป็นผู้บังคับกองทหารม้าเกียรติยศ ประกอบริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศที่ 6 โดยทรงม้านำ อัญเชิญพระผอบพระบรมราชสรีรางคาร พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ออกจากพระศรีรัตนเจดีย์ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม พระบรมมหาราชวัง ไปบรรจุยังสุสานหลวง วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ราชวรวิหาร และวัดบวรนิเวศราชวรวิหาร ต่อไป