พระราชพิธีสมโภชเดือนและขึ้นพระอู่ พระราชพิธีสำคัญ ที่คนไทยปลาบปลื้มหัวใจ

เมื่อวันที่ 15 กันยายน 2495 ประชาชนชาวไทยมีโอกาสปลาบปลื้มที่ได้ชื่นชมพระราชพิธีที่ไม่ได้มีมาถึง 27 ปี นั่นคือ พระราชพิธีสมโภชเดือนและขึ้นพระอู่ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอเจ้าฟ้าวชิราลงกรณ (ในหลวงรัชกาลที่ 10) พระราชสมภพ 28 กรกฎาคม พ.ศ. 2495 เสด็จพระราชสมภพ ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต

พระราชพิธีสมโภชเดือนและขึ้นพระอู่ เมื่อ 65 ปีก่อน

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดพระราชพิธีสมโภชเดือนขึ้นพระอู่ขึ้น ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต ในวันที่ 15 กันยายน พ.ศ. 2495 โดยสมเด็จพระวชิรญาณวงศ์ สมเด็จพระสังฆราช ทรงเป็นประธานเจริญพระพุทธมนต์ในเย็นวันที่ 14 กันยายน พ.ศ. 2495 เช้าวันรุ่งขึ้น (15 กันยายน 2495 ) จึงมีพิธีสงฆ์และพิธีพราหมณ์ในห้องพิธี

เริ่มด้วยพอถึงพระฤกษ์ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงจรดพระกรรบิดกริบพระเกศา ทรงเจิม ทรงผูกด้ายพระขวัญ พระสงฆ์สวดชัยมงคลคาถา พราหมณ์ประกอบพิธีลอยกุ้ง ปลาทอง มะพร้าวเงิน มะพร้าวทองลงในพระขันสาคร แล้วพระสงฆ์ถวายอดิเรก ถวายพระพรลา พระมหาราชครูเชิญเสด็จขึ้นพระอู่และเห่กล่อมเปิดศิวาลัยไกรลาศตามประเพณีพิธีของพราหมณ์ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชทรงวางพระราชภัณฑ์ลงในพระอู่ตามพระราชประเพณีแล้ว พระมหาราชครูเชิญสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าวชิราลงกรณฯ ขึ้นพระอู่แล้ว พระบรมวงศานุวงศ์และข้าทูลละอองธุลีพระบาทเวียนเทียนครบรอบตามประเพณี สภาวัฒนธรรมแห่งชาติ ได้จัดขับไม้มโหรีขับกล่อมถวายพระพรในวาระนี้ด้วย ในการนี้มีการถ่ายทอดเสียงในพระราชพิธีทางวิทยุไปทั่วประเทศ

พระราชพิธีสมโภชเดือนและขึ้นพระอู่ เป็นพระราชพิธีที่ยึดถือปฏิบัติตามประเพณีไทยแต่โบราณ ซึ่งเป็นประเพณีรับขวัญ ให้กับพระราชโอรส พระโอรส, พระราชธิดา พระธิดา ที่ประสูติใหม่

หลักสำคัญพระราชพิธีสมโภชเดือนและขึ้นพระอู่

ขลิบเส้นพระเกศา (เจริญพระเกศา) ด้วยพระแสงกรรไกรไทย
พระราชทานพระนามและราชภัณฑ์เครื่องพระอิสริยยศ
ขึ้นพระอู่บรรทมในเปล เมื่อพระราชโอรส พระโอรส พระราชธิดาและพระธิดา บรรทมในพระอู่แล้ว พราหมณ์ไกวเปลและถวายมนตร์เห่กล่อม