วิธีการทำเทียนไขแบบดั้งเดิม และทำผางประทีป บ้านหล่อเทียน 12 ราศี

กิจกรรมหนึ่งที่น่าสนใจ ณ ชุมชนบ้านปางห้า ต.เกาะช้าง จังหวัดเชียงราย ที่ถูกจัดไว้ในรายการเที่ยวชุมชน ที่ ป้างห้าโฮมสเตย์ (Pangha Homestay) นั่นก็คือการทำเทียนไข ที่บ้านหล่อเทียน 12 ราศี นี้ค่ะ ที่บอกว่าน่าสนใจนั้น ก็เป็นที่เครื่องหล่อเทียนไขนี่ล่ะค่ะ เพราะยังใช้วิธีเก่าๆ ที่สืบทอดกันมาตั้งแต่รุ่นคุณยายเลยทีเดียว (สืบทอดมาจากประเทศลาว)

วิธีการทำเทียนไขแบบดั้งเดิม และทำผางประทีป

บ้านหล่อเทียน 12 ราศี หรือเรียกว่า “ฐานบ้านเทียน” ค่ะ เป็นหนึ่งใน 12 ฐานกิจกรรมการเรียนรู้ ที่ชุมชนปางห้าโฮมสเตย์

เมื่อเข้าไปถึง ก็จะเจอกะทะสำหรับเคี่ยวหลอมเทียนไขนี้

ที่ยังใช้ฟืนในการก่อไฟ

หน้าตาของเครื่องหล่อเทียนไข

น้องพนักงานกำลังสาธิตการดึงเทียนไขขึ้นมา เพื่อรอตัดไส้เทียน ในแต่ละรอบ จะได้เทียนกว่า 1 พันเล่ม

พอดึงเทียนไขขึ้นไปแล้ว ยังไม่ตัดไส้เทียนนะคะ ต้องหยอดเทียนรอบต่อไปไว้เลย รอประมาณ 15 นาทีค่ะ

น้องกำลังเก็บเทียนในรอบนี้

ตรงนี้คือไส้เทียนค่ะ แค่ดูก็เวียนหัวแล้ว ร้อยยังไง สุดยอดไปเลยค่ะ

เทียนที่รอจัดแพ็ค

นอกจากนี้ เรายังจะได้ลองทำเทียนเองด้วยนะคะ

เทียนนี้ ภาคเหนือเรียกว่า “ผางประทีป”

เห็นแบบนี้แอบสนุกเล็กๆ ตรงที่ต้องทำไส้เทียน กับหยอดเทียนให้ลงหลุม ซึ่งทำออกมาแล้ว เราก็อยากกินทาร์ตไข่กันเลยทีเดียว 555+

การจุดผางประทีป ..

เทียนกลมๆ หรือ ผางประทีป นี้ เกี่ยวข้องกับประเพณีลอยกระทง และสิ่งที่ขาดไม่ได้เลยสำหรับชาวล้านนาในคืนยี่เป็ง นั่นคือ การจุดผางประทีป … โดยเชื่อกันว่า เป็นการจุดบูชาเพื่อตอบแทนบุญคุณให้แก่ผู้มีพระคุณ

ซึ่งชาวล้านนายึดถือสิบต่อกันมาว่า การจุดผางประทีปเป็นการสักการะต่อสรรพสิ่งที่เราได้ใช้ประโยชน์ ไม่ว่าจะเป็น ประตูบ้าน กำแพง หน้าต่าง บันได อีกทั้งเชื่อว่าแสงสว่างของประทีปจะช่วยให้เกิดสติปัญญา มีแต่ความเฉลียวฉลาด มีแสงนำทางชีวิตให้มีแต่ความเจริญก้าวหน้า พอถึงช่วงเทศกาลยี่เป็ง ทุกบ้านทุกหลังคาเรือนในภาคเหนือ จึงเต็มไปด้วยแสงสว่างของผางประทีป ..

ผางประทีป

คำว่า ผาง คือภาชนะดินเผา ที่มีลักษณะคล้ายถ้วยเล็กๆ สำหรับใส่ขี้ผึ้งหรือน้ำมัน และเส้นฝ้ายสำหรับจุดไฟ

ส่วนคำว่า ประทีป คือแสงสว่าง การจุดผางประทีปเกิดจากตำนานแม่กาเผือก เพื่อเป็นพุทธบูชาพระพุทธเจ้า 5 พระองค์ ได้แก่ พระกกุสันธะ พระโกนาคมนะ พระกัสสปะ พระโคตม (พระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน) และพระศรีอริยะเมตไตร (อ่านข้อมูล :> เกี่ยวกับประเพณียี่เป็งของชาวล้านนา)