กษัตริย์ หรือ จักรพรรดิ เป็นตำแหน่งที่เป็นผู้ปกครองสูงสุดของราชอาณาจักร หรือของแต่ละประเทศ มีที่มาใกล้เคียงกันในการสืบราชสันตติวงศ์ โดยจะสืบทอดต่อกันทางสายพระโลหิต หรือ“เลือดสีน้ำเงิน” ที่หมายความว่า สายเลือดกษัตริย์
ความหมายของคำว่า กษัตริย์ กับ จักรพรรดิ
ในแต่ละทวีป หรือแต่ละภูมิภาคในโลก ตัวขององค์ประมุข จะมีชื่อและสถานะในการปกครองประเทศที่แตกต่างกันออกไป โดยสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ ดังนี้
1. กษัตริย์
คือพระราชาที่ปกครองประเทศนั้น ๆ เพียงประเทศเดียว มีพระราชอำนาจอย่างเต็มที่ภายในราชอาณาจักรของพระองค์เอง แต่ในปัจจุบันหลายประเทศได้เปลี่ยนแปลงระบอบการปกครองเป็นประชาธิปไตย จึงทำให้บทบาทและพระราชอำนาจขององค์กษัตริย์นั้นถูกจำกัดไปตามขอบเขตของระบอบการปกครอง ซึ่งคำว่า King ที่แปลว่า กษัตริย์ หรือพระราชา นั้นจะคู่กับคำว่า Kingdom ที่แปลว่า ราชอาณาจักรเสมอ
กษัตริย์ คือขัตติยะ ในรูปของศัพท์ แปลว่า เจ้าของที่ดิน เจ้าของผืนดิน เจ้าของอาณาเขตบนดิน หมายความว่า ผู้ยิ่งใหญ่บนผืนแผ่นดินใดแผ่นดินหนึ่ง หรือพระเจ้าแผ่นดิน
2. จักรพรรดิ์
คือพระราชาที่ปกครองประเทศของพระองค์เอง มีพระราชอำนาจอย่างเต็มที่ภายในราชอาณาจักร แต่! พระองค์ก็ยังมีพระราชอำนาจเหนือราชอาณาจักรอื่น ๆ อีกหลายราชอาณาจักร ซึ่งการได้มาของพระราชอำนาจนั้นมีหลายรูปแบบ เช่น การล่าอาณานิคม การแทรกแซงอำนาจโดยการสมรสระหว่างราชวงศ์ เป็นต้น และเมื่อพระองค์สามารถได้มาซึ่งพระราชอำนาจเหนืออาณาจักรนั้นๆ จักรพรรดิก็จะส่งเชื้อพระวงศ์เข้าไปเป็นพระราชาอีกที ทำให้พระจักรพรรดินี้เปรียบเสมือนเป็นหัวหน้าของพระราชา ซึ่งคำว่า Emperor ที่แปลว่าพระจักรพรรดินั้นจะคู่กับคำว่า Empire ที่แปลว่า จักรวรรดิ เสมอ ในปัจจุบันนี้การปกครองแบบจักรวรรดิมิปรากฏแล้ว แต่ยังมีพระราชาที่ยังคงใช้คำว่า “พระจักรพรรดิ” คือ สมเด็จพระจักรพรรดิแห่งญี่ปุ่น
จักรพรรดิ ในรูปของศัพท์ แปลว่า ผู้ที่ทำให้วงล้อ หรือวงจักร มีแรงขับหมุนไปได้ หมายถึงเคลื่อนแผ่ไปยังดินแดนต่าง ๆ ข้างหน้า ไม่หยุดอยู่กับที่
โดยสรุปแล้วคือ จักรพรรดิ ต้องได้ปกครองประเทศที่มีประมุข
— ยกตัวอย่างเช่น
สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 แห่งอังกฤษ ทรงปกครองในอีกหลาย ๆ ประเทศ แต่ไม่ได้เป็นสมเด็จพระจักรพรรดิ?
ถึงแม้ว่า สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 แห่งอังกฤษ ทรงปกครองในอีกหลาย ๆ ประเทศ เช่น แคนาดา ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ แต่ที่เพราะพระองค์ไม่ได้เป็นสมเด็จพระจักรพรรดิ นั่นก็เพราะว่าพระองค์ไม่สถาปนาหรือแต่งตั้งพระราชวงศ์พระองค์ใดไปเป็นประมุข หรือกษัตริย์เลย แต่พระองค์จะใช้วิธีส่งข้าหลวงใหญ่ไปเป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดินแทน
ถึงแม้พระองค์จะมีหลายบัลลังก์แต่พระองค์ก็ทรงนั่งบัลลังก์เหล่านั้นเอง จึงทำให้นอกจากพระองค์จะเป็นสมเด็จพระราชินีนาถแห่งอังกฤษแล้วก็ยังเป็นสมเด็จพระราชินีนาถแห่งแคนาดา ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ ด้วย ดังนั้นจึงถือว่าพระองค์อยู่ในฐานะของกษัตริย์มิใช่จักรพรรดินั่นเอง – เพราะการที่จะได้เป็นจักรพรรดิ ต้องได้ปกครองประเทศที่มีประมุข
ขอบคุณที่มาจาก: คลังประวัติศาสตร์ไทย
บทความแนะนำ
