โขนไทย เป็นศิลปะการแสดงที่มีมาแต่โบราณของไทยได้รับการขึ้นทะเบียนมรดกโลกจาก องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ในหมวดวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้
ฉลองโขนไทย ได้ขึ้นเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้
การแสดงโขนไทย ถูกจดทะเบียนในชื่อ “Khon masked dance drama in Thailand” ในวันที่ 29 พฤศจิกายน 2561 จากการประชุมคณะกรรมการร่วมระหว่างรัฐบาลเพื่อการสงวนรักษามรดกวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของยูเนสโก ครั้งที่ 13 ซึ่งจัดขึ้นระหว่างวันที่ 26 พฤศจิกายน-1 ธันวาคม 2561 ที่เมืองพอร์ตหลุยส์ สาธารณรัฐมอริเชียส
มรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้
หลังจากที่ผลสรุปออกมาแล้วว่า โขนไทย ได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ซึ่งหมายความว่านี่เป็นข่าวดีที่ศิลปะการแสดงนี้จะไม่หายไป เพราะการขึ้นทะเบียนนี้ก็เพื่ออนุรักษ์ ศิลปะ วัฒนธรรมที่สื่อถึงความเป็นมาของชนชาติไม่ให้หายไปกับกาลเวลาที่หมุนเวียนผ่านไป
โดยการแสดงโขนของไทย นั้นเป็นนาฏศิลป์ชั้นสูงที่เก่าแก่ มีต้นกำเนิดมาตั้งแต่สมัยอยุธยา เพราะได้มีบันทึกจากจดหมายเหตุของลาลูแบร์ ราชทูตฝรั่งเศสสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ที่ได้เขียนถึงการเล่นโขนเอาไว้ และก็ยังเป็นการแสดงที่สืบทอดจากอดีตมาจนถึงปัจจุบันอีกด้วย
ถึงแม้ว่าเราจะไม่ค่อยเห็นการแสดงโขนกันแล้วก็ตาม แต่ถ้าใครสนใจอยากลองดูการแสดงโขน ตอนนี้ทางมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถก็ได้จัด การแสดงโขน ตอน พิเภกสวามิภักดิ์ อยู่ที่หอประชุมใหญ่ ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย หากใครสนใจก็สามารถไปซื้อบัตรได้ที่ Thai Ticket Major ทุกสาขา การแสดงยังเหลืออีก 3 รอบคือในวัน 1, 2 และ 5 ธันวาคมที่จะถึงนี้
แผนการฉลองโขนไทยในปี 2562
กรมส่งเสริมวัฒนธรรมเตรียมทำแผนกิจกรรมฉลองโขนในปี 2562 ในโอกาสที่โขนไทย ได้ขึ้นทะเบียนเป็น มรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ ซึ่งแผนกิจกรรมที่ทางกรมส่งเสริมวัฒนธรรมวางเอาไว้ว่าจัดทำได้แก่
- จัดแสดงโขน ตอน พิเภกสวามิภักดิ์ รอบพิเศษในวันที่ 3–4 ธันวาคม 2561 เพราะจากเดิมการแสดงชุดนี้จะเหลืออีกแค่ 3 ครั้ง แต่เมื่อเพิ่มวันเข้าไปทำให้มีรอบการแสดงเพิ่มถึง 5 รอบการแสดง เพื่อให้ผู้คนได้ไปดูกันว่าโขนไทยนั้นเป็นอย่างไร
- สร้างภาพยนตร์แอนิเมชั่นรามเกียรติ์ ตอน รามาวตาร ออกฉายในโรงภาพยนตร์ทั่วประเทศ
- สร้างสารคดีโขน และจัดทำคลังข้อมูลโขนในรูปแบบดิจิทัล
- จัดงานมหกรรมการแสดงโขน เพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ ๙ ที่ทรงอนุรักษ์ ส่งเสริม ฟื้นฟู สืบสาน และพัฒนาการแสดงโขน
- มอบรางวัลเชิดชูเกียรติให้กับผู้ที่ทำประโยชน์ต่อวงการโขน
ยูเนสโกขึ้นทะเบียน “โขน” เป็นมรดกทางวัฒนธรรมฯ
“โขน” นาฏศิลป์ชั้นสูง
ที่มาข้อมูล : mgronline , หอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติฯ
ภาพ : Khon Performance โขนมูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพฯ , unesco