กระท่อม เป็นพืชที่พบมากในป่าธรรมชาติทางภาคใต้ของประเทศไทย เช่น สุราษฎร์ธานี นครศรีธรรมราช ตรัง สตูล พัทลุง สงขลา ยะลา ปัตตานี นราธิวาส และพบในบางจังหวัดของภาคกลาง เช่น ปทุมธานี พืชกระท่อมได้รับการปลดออกจากสถานะยาเสพติด มาเป็นพืชที่ประชาชน ปลูกเพื่อการบริโภค และขายได้ทั่วไป ในวันที่ 24 ส.ค. 2564 : บทความ กระท่อม สรรพคุณ ประโยชน์ทางยา การนำไปใช้ ข้อถึงระวังและหลีกเลี่ยง
กระท่อม สรรพคุณ ประโยชน์ทางยา
ใบกระท่อมนิยมเคี้ยวใบสด หรือ ต้มเป็นชา บ้างก็นำเอาใบมาย่างให้เกรียม และตำผสมกับน้ำพริก รับประทานเป็นอาหาร สรรพคุณเด่นๆ ทำให้มีเรี่ยวแรงทำงาน สามารถทนตากแดด อยู่กลางแจ้งได้เป็นเวลานานโดยไม่รู้สึกเหนื่อย ในประเทศไทยมีการนำมาใช้เป็นยาแก้โรคบิด ท้องร่วง และปวดมวนท้อง บางพื้นที่กล่าวกันว่า สามารถบรรเทาโรคเบาหวานได้
การใช้ใบกระท่อมในรูปแบบต่างๆ
เคี้ยวใบสด : นำใบกระท่อมมา 1 ใบ รูดก้านออก แล้วเคี้ยวให้ละเอียด (ประมาณ 10 นาที) จากนั้นให้ดื่มน้ำตาม ส่วนกากให้คายทิ้ง
กระท่อมผง : กระท่อมผง 1 ช้อนชา นำมาชงกับน้ำร้อน แล้วเติมรสชาติด้วยน้ำผลไม้ เพื่อให้ดื่มได้ง่ายมากขึ้น เนื่องจากกระท่อมมีรสขมมาก
นำไปต้มเป็นชา : นำใบกระท่อมไปต้ม แล้วนำมาจิบดื่มเหมือนการดื่มชา
โปรดระมัดระวังการใช้ในปริมาณมาก
กระท่อม สรรพคุณ ประโยชน์ต่อสุขภาพ
จากงานวิจัยพบว่า ในใบกระท่อมทำปฏิกิริยากับร่างกาย การใช้กระท่อมในปริมาณต่างๆ ส่งผล ช่วยในการรักษาอาการเหล่านี้
- ช่วยบรรเทาอาการเจ็บปวดในส่วนต่างๆ ของร่างกาย เช่น อาการปวดที่ไม่พึงประสงค์ เป็นผลจากการบาดเจ็บทางร่างกาย เนื้อเยื่อ ปวดหลัง ระบบประสาท กล้ามเนื้อ หรือเส้นเอ็น อาการปวดที่เกิดจากภาวะเรื้อรัง เช่น โรคระบบประสาทส่วนกลางเสื่อม มะเร็ง เบาหวาน โรคข้ออักเสบ เป็นต้น โดยไม่คำนึงถึงที่มาความเจ็บปวด จะส่งผลต่อร่างกายทั้งทางร่างกายและจิตใจ
- ช่วยรักษาอาการไอ
- ช่วยลดการหลั่งกรด
- ช่วยลดการบีบตัวของลำไส้เล็ก
- ใบกระท่อมช่วยให้มีสมาธิและระงับประสาท
- แก้ท้องเสีย ท้องร่วง ปวดเบ่ง แก้บิด
- แก้ปวดฟัน
- ทำให้นอนหลับ
- แก้ปวดเมื่อยร่างกาย
- ช่วยให้ทํางานทนไม่หิวง่าย
- ใช้ใบกระท่อมเพื่อระงับอาการกล้ามเนื้อกระตุก
- เป็นยาคลายกล้ามเนื้อ
- นำไปใช้บรรเทาอาการปวดแทนมอร์ฟีน โดยมีความแรงต่ำกว่ามอร์ฟีนประมาณ 10 เท่า และมีข้อดีกว่ามอร์ฟีนอยู่หลาย ประการ เช่น กระท่อมไม่กดระบบทางเดินหายใจ ไม่ทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน ใช้บำบัดอาการติดฝิ่นหรือมอร์ฟีนได้
- ใช้บำบัดผู้ติดยาเสพติด
กระท่อมแบบผง
ผลข้างเคียง จากการเสพกระท่อมมากเกินไป
- ความอยากอาหารลดลง หรือน้ำหนักลด
- ท้องผูก
- ปัสสาวะบ่อย
- ปากแห้ง
- วิตกกังวล และกระวนกระวายใจ
- เหงื่อออก และคัน
- แพ้แดด หรือผิวหนังมีสีเข้มกว่าเม็ดสีปกติ
- อาการคลื่นไส้ และอาเจียน
- นอนไม่หลับ หรือร่างกายตื่นตัวตลอดเวลา
- หัวใจเต้นเร็วผิดปกติ
- รู้สึกกระวนกระวาย สับสน
- เห็นภาพหลอน
ข้อควรระวังและหลีกเลี่ยง การใช้ใบกระท่อม
- สตรีตั้งครรภ์และให้นมบุตร
- ผู้เป็นโรคพิษสุราเรื้อรัง หรือติดสุรา
- ผู้มีความผิดปกติทางจิต
- ห้ามใช้ในผู้ที่เป็นโรคหัวใจ
- กินกระท่อมร่วมกับชุมเห็ดช่วยแก้ท้องผูก หากมีอาการมึนเมา วิงเวียน ซึม จากการกินกระท่อมมากเกิน ให้ดื่มน้ำหรือกินของเปรี้ยว แล้วรีบนำส่งโรงพยาบาลทันที
ข้อมูลอื่นๆ ของต้นกระท่อม
กระท่อม ชื่อวิทยาศาสตร์ Mitragyna speciosa Korth. วงศ์ Rubiaceae มีชื่อเรียกแตกต่างกันไปในแต่ละที่ เช่น ในประเทศไทย ภาคเหนือเรียกอีด่าง อีแดง กระอ่วม ภาคใต้ เรียกท่อม หรือท่ม
ในประเทศไทยมีอยู่ 3 พันธุ์ คือ 1. แตงกวา (ก้านเขียว) 2. ยักษาใหญ่ (รูปใบใหญ่) 3. ก้านแดง
ข้อมูลจาก
- เปิดสรรพคุณ “กระท่อม” คุณประโยชน์ล้น หลังพ้นบัญชียาเสพติด – TNNthailand
- 10 เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับพืชสมุนไพรที่ได้รับการปลดจากสถานะ “ยาเสพติดให้โทษ” – BBC
- รู้จักสรรพคุณ “ใบกระท่อม” พืชปลดล็อกจากบัญชียาเสพติด – thairath
- ตำรับยาพื้นบ้าน จาก “ใบกระท่อม” สรรพคุณเพียบ แก้ลงแดง ลดเบาหวาน – thairath
ใบกระท่อมที่สามารถหาซื้อได้ทั่วไป ราคา 20-30 บาท
บทความอื่นๆ
- เปิดคอร์สอบรม กัญชาทางการแพทย์ แบบครบวงจร – ปลูก สกัด นำไปใช้
- ม.รังสิต เปิดสอน วิชากัญชาศาสตร์ แห่งแรกของไทย – พร้อมมอบทุนเรียนฟรี 4 ปี
- มข. พร้อมวิจัยและพัฒนา ผลผลิตจากกัญชา สำหรับใช้ในทางการแพทย์
- ม.ราชภัฏสวนสุนันทา เปิดสอน กัญชาเวชศาสตร์ – ดูงานต่างประเทศกับผู้ผลิตกัญชาโดยตรง
- ม.แม่โจ้ เปิดสอนวิชาเลือกเสรี กัญชงศาสตร์ – ความแตกต่าง กัญชง VS กัญชา