การลดธงครึ่งเสา (ภาษาอังกฤษ half-staff, half-mast) คือ ชักธงขึ้นที่เสาธงใดๆ เพียง 1 ใน 3 หรือ 2 ใน 3 ของความยาวเสาธงหรือเสาธงเรือ (ขึ้นอยู่กับกรณีตามที่แต่ละประเทศกำหนด) เพื่อเป็นเครื่องหมาย แสดงความเคารพหรือการไว้ทุกข์ ต่อผู้ตาย ซึ่งเป็นบุคคลสำคัญ (ข่าว : เจิ่น ดั่ย กวาง ประธานาธิบดีเวียดนามถึงแก่อสัญกรรม ด้วยวัย 61 ปี)
การลดธงครึ่งเสาที่ถูกวิธี
ให้ทำตาม ดังนี้
1. หลังจากที่ชักธงชาติขึ้นสู่ยอดเสาแล้ว
2. ให้ลดธงลงมาที่ความสูง 1 ใน 3 ของเสา (นับจากยอด) ไม่ใช่ลดธงลงมาที่ตำแหน่งครึ่งเสาอย่างในภาษาพูด
3. และเมื่อลดแล้ว ธงของบริษัทหรือธงตราสัญลักษณ์สำคัญในวาระต่างๆ ที่ทางราชการประกาศออกมา จะต้องถูกลดตามไปด้วย โดยจะต้องลดลงมาไม่ให้ธงที่เหลือโดยรอบ อยู่ในตำแหน่งที่สูงกว่าธงชาติ ถึงแม้ว่าจะไม่มีประกาศจากทางราชการ แต่เพราะความในพระราชบัญญัติธง พ.ศ. 2522 ได้มีการระบุอย่างชัดเจนว่า “ห้ามธงอื่นใดในราชอาณาจักรถูกชักสูงกว่าธงชาติไทย”
ช่วงเวลาในการลดธง – ช่วงเช้า – ช่วง 6 โมงเย็น
สำหรับการลดธงชาตินั้น ช่วงเช้าจะทำหลังจากที่ธงได้ขึ้นสู่ยอดเสาแล้ว ส่วนช่วง 6 โมงเย็น ให้ชักธงชาติขึ้นจนสุดยอดเสาก่อนเพลงชาติเริ่มต้น และลดธงลงจากเสาตามปกติจนจบเพลงชาติ จึงปลดธงชาติแล้วพับวางบนพาน นำไปเก็บที่อันสมควร
การไว้ทุกข์ด้วยธงชาติในบางประเทศ
สำหรับบางประเทศ ยังอาจมีธรรมเนียมที่ต่างออกไป เช่น
ในกรณีของประเทศญี่ปุ่น จะมีการเพิ่มแถบผ้าสีดำไว้เหนือธงชาติ เพื่อเป็นสัญลักษณ์ในการไว้ทุกข์
ธงชาติซาอุดีอาระเบียไม่มีการลดธงครึ่งเสา : สำหรับธงชาติซาอุดีอาระเบีย ธงชาติโซมาลีแลนด์ ธงชาติอิหร่าน ธงชาติอัฟกานิสถานและธงชาติอิรัก ถือเป็นธงชาติที่จะไม่มีการลดธงครึ่งเสา เนื่องจากข้อความชะฮาดะฮ์ หรือ(และ) ตักบีร์บนธง มีความหมายถึง พระนามของอัลลอฮ์ (พระเจ้า) จึงไม่อาจใช้ธงนี้เป็นสัญลักษณ์ในการแสดงความอาลัยได้
การลดธงครั้งแรกในไทย
การลดธงครึ่งเสาเพื่อแสดงความไว้อาลัย ต่อการสูญเสียบุคคลสำคัญของประเทศ ครั้งแรกในสยาม เกิดขึ้นในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 เมื่อคราว สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินีสวรรคต (ขณะดำรงพระราชอิสริยยศเป็น สมเด็จพระนางรำเพยภมราภิรมย์ สิ้นพระชนม์) เมื่อวันที่ 9 กันยายน 2404 บรรดาฝรั่งลดธงลงครึ่งเสา 3 วัน
– – – – – – –
ในหลวงรัชกาลที่ 9 สวรรคตลงวันที่ 13 ตุลาคม 2559
สำนักนายกฯ ประกาศลดธงครึ่งเสา 30 วัน – ข้าราชการ ไว้ทุกข์ 1 ปี
เว็บไซต์ราชกิจจานุเบกษา เผยแพร่ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีว่า ตามที่ได้มีประกาศสํานักพระราชวัง เรื่อง พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศรรามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร สวรรคต ลงวันที่ 13 ตุลาคม 2559 นั้น รัฐบาลได้รับทราบด้วยความโทมนัสอย่างยิ่ง จึงเห็นสมควรประกาศ ดังต่อไปนี้
1. ให้สถานที่ราชการ รัฐวิสาหกิจ หน่วยงานของรัฐ และสถานศึกษาทุกแห่ง ลดธงครึ่งเสา เป็นเวลา 30 วัน ตั้งแต่วันที่ 14 ตุลาคม 2559 เป็นต้นไป
2. ให้ข้าราชการ พนักงานรัฐวิสาหกิจ และเจ้าหน้าที่ของรัฐ ไว้ทุกข์มีกําหนด 1 ปี ตั้งแต่วันที่ 14 ตุลาคม 2559 เป็นต้นไป สําหรับประชาชนทั่วไป ขอให้พิจารณาดําเนินการตามความเหมาะสม
ประกาศ ณ วันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2559
สํานักนายกรัฐมนตรี
ที่มา news.mthai.com และ วิกิพีเดีย